Cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai bé gái: Hướng dẫn chi tiết

Mục Lục

1. Cách bày mâm cúng thôi nôi là gì? Ý nghĩa của việc Cách bày mâm cúng thôi nôi cho bé?

Cách bày mâm cúng thôi nôi là một nghi thức truyền thống của người Việt, được thực hiện trong ngày thứ 3 sau khi bé chào đời. Bày mâm cúng thôi nôi thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần linh, tổ tiên và mẹ thiên nhiên đã bảo vệ cho bé trong suốt quá trình sinh nở.

Cách bày mâm cúng thôi nôi thường bao gồm các vật dụng như mâm, bát, chén, nước, rượu, bánh kẹo, hoa quả và vài món đồ chơi đơn giản cho bé. Thông thường, mâm cúng được bày ở phía tây của nhà, là hướng của Mẹ thiên nhiên.

Việc bày mâm cúng thôi nôi cho bé có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đó là cầu mong cho bé được sống khỏe mạnh, thông minh và được bảo vệ bởi các vị thần linh, tổ tiên và mẹ thiên nhiên. Ngoài ra, việc bày mâm cúng cũng thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với các vị thần linh và tổ tiên.

Cách bày mâm cúng thôi nôi cho bé gái và bé trai có thể khác nhau về cách bài trí. Tuy nhiên, điểm chung là cần sạch sẽ, đẹp mắt và đầy đủ các vật dụng cần thiết. Việc bày mâm cúng cũng cần tuân thủ các quy tắc về vị trí bày trí, thứ tự bày các vật dụng và cách thức thực hiện các nghi lễ.

2. Các bước cần làm để cúng thôi nôi cho bé:

Các bước cần làm để cúng thôi nôi cho bé như sau:

Chuẩn bị đồ dùng cúng thôi nôi bao gồm: mâm, bát, chén, nước, rượu, bánh kẹo, hoa quả, và một số đồ chơi đơn giản cho bé.
Làm sạch các vật dụng bằng nước sạch, sau đó lau khô bằng khăn mềm.
Xếp mâm trên mặt bàn, đặt bát nước và bát rượu lên mâm.
Cho thêm nước vào bát nước, rượu vào bát rượu và đặt bánh kẹo, hoa quả vào chén.
Đặt các đồ chơi của bé lên mâm, phía trước bát nước và bát rượu.
Chuẩn bị những đoạn lễ văn phù hợp với tín ngưỡng của gia đình.
Thắp hương và đọc lễ văn.
Dùng tay lấy ít nước, rượu và chén đồ ăn để cúng thần linh, tổ tiên và mẹ thiên nhiên.
Đặt một ít nước vào miệng bé để tượng trưng cho sự khởi đầu mới trong cuộc sống của bé.
Cuối cùng, gia đình và người tham dự sẽ uống rượu và ăn bánh kẹo, chúc mừng bé tròn ba ngày tuổi và cầu mong bé sẽ được bảo vệ và phát triển khỏe mạnh.

3. Cách tính ngày cúng thôi nôi cho bé trai, bé gái chính xác:

Thông thường, ngày cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái được tính dựa trên ngày tháng năm sinh của bé, theo lịch âm.

Các bước để tính ngày cúng thôi nôi cho bé như sau:

Xác định ngày tháng năm sinh của bé theo lịch âm.
Tìm ngày hoàng đạo của năm sinh của bé. Để tìm ngày hoàng đạo, bạn có thể sử dụng các ứng dụng lịch hoặc tra cứu trên các trang web về phong thủy.
Từ ngày hoàng đạo, tính toán ngày tốt để cúng thôi nôi. Ngày tốt để cúng thôi nôi thường là ngày Giỗ hoặc ngày Tết trong tháng năm đó.
Theo quan niệm dân gian, ngày cúng thôi nôi của bé trai thường nên là ngày Mùng 5, 7 hoặc 9 của tháng giêng âm lịch, còn bé gái thì nên làm vào các ngày Mùng 4, 6 hoặc 8 của tháng giêng âm lịch.

Ngoài ra, việc tính toán ngày cúng thôi nôi còn phụ thuộc vào từng vùng miền, từng gia đình có thể có những thói quen, quy ước khác nhau. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến của người có kinh nghiệm hoặc các chuyên gia phong thủy để có thể tính toán ngày cúng thôi nôi cho bé chính xác.

4. Thời gian tiến hành lễ cúng thôi nôi cho bé:

Thời gian tiến hành lễ cúng thôi nôi cho bé thường được lựa chọn vào khoảng thời gian từ 3 đến 12 tháng tuổi của bé. Tuy nhiên, nếu bé có bất kỳ dấu hiệu lạ hoặc bệnh tật thì nên hoãn lại đến khi bé khỏe mạnh hơn.

Theo truyền thống, thời gian tiến hành lễ cúng thôi nôi cho bé thường là vào ngày Tết, ngày rằm, ngày 10 hoặc 15 của tháng âm lịch. Tuy nhiên, với sự phát triển của xã hội, nhiều gia đình cũng chọn các ngày trong tuần để tiến hành lễ cúng thôi nôi cho bé.

Để chọn ngày cúng thôi nôi cho bé chính xác, bạn có thể sử dụng các phương pháp như xem lịch âm, hỏi ý kiến của những người có kinh nghiệm về tín ngưỡng hay tìm hiểu các sách vở liên quan đến phong thủy, tín ngưỡng.

5. Hướng dẫn cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai bé gái

Dưới đây là hướng dẫn cách bày mâm cúng thôi nôi bé trai và bé gái:

Bày mâm cúng:

Trên bàn thờ, bố mẹ chuẩn bị mâm cúng gồm các đồ dùng cần thiết như bát đĩa, đĩa mứt, đĩa quả, bát cơm, ly nước, bát đựng tiền và những vật phẩm cúng khác.
Sau đó, đặt trên mâm cúng 9 loại hoa khác nhau (có thể chọn hoa theo ý thích), bánh trung thu (hoặc bánh nướng), cốm, bánh phu thê, dưa hấu, quả dừa, quả trầu, thịt gà, trứng lộn.

Cách bày:

Đặt bát đựng tiền vào giữa mâm cúng, bên cạnh đặt những vật phẩm cúng khác như hạt đậu, hạt đỗ, gạo lứt, đường phèn, bột mỳ…
Bát cơm đặt ở phía trước mâm, đối diện với bát đựng tiền.
Đặt các đĩa mứt, quả và bánh trung thu xung quanh mâm cúng.
Quả trầu đặt ở hai bên mâm, bên ngoài là quả dừa, bên trong là quả trầu.
Bày các loại hoa xung quanh mâm cúng, để hoa lên trên.
Trong khi cúng, bố mẹ có thể dùng nến và nhang để thắp sáng, cúng bằng những lời cầu nguyện tốt đẹp nhất cho con.

Lưu ý: Khi bày mâm cúng, không nên đặt thứ gì liên quan đến tang lễ, không để quả trầu lộn ngược và tránh đặt đồ uống có cồn.

5.1. Chuẩn bị lễ vật cho mâm cúng thôi nôi (12 Bà Mụ, 1 Bà Chúa và 3 Đức Ông)

Trong lễ cúng thôi nôi, chuẩn bị lễ vật là một công việc quan trọng. Tùy vào vùng miền và tập tục, lễ vật có thể khác nhau. Tuy nhiên, theo một số trang tài liệu tham khảo, chuẩn bị lễ vật cho mâm cúng thôi nôi gồm:

12 Bà Mụ: cần chuẩn bị 12 chén, 12 đĩa, 12 muỗng và 12 dĩa nhỏ để đựng lễ vật. Lễ vật cho 12 Bà Mụ bao gồm 12 viên cốm, 12 đĩa bánh quy, 12 quả táo, 12 trái lê, 12 trái lựu, 12 quả hồng, 12 bánh giò, 12 bánh dày.
1 Bà Chúa: cần chuẩn bị 1 chén, 1 đĩa, 1 muỗng và 1 dĩa nhỏ để đựng lễ vật. Lễ vật cho Bà Chúa bao gồm một miếng bánh chưng nhỏ và một trái đào.
3 Đức Ông: cần chuẩn bị 3 chén, 3 đĩa, 3 muỗng và 3 dĩa nhỏ để đựng lễ vật. Lễ vật cho 3 Đức Ông bao gồm 3 quả trứng, 3 miếng bánh giò và 3 trái hồng.

Ngoài ra, còn có một số lễ vật khác như lạc, hạt sen, rượu, nước mắm, dầu ăn, dưa hành, đèn nhang, hương, nến, hoa và tiền xu. Việc chuẩn bị lễ vật nên được thực hiện trước khi bắt đầu lễ cúng.

5.2. Mâm cúng cho các vị chư tiên và trên các bàn thờ trong nhà: Bàn thờ Thần Tài,Thổ Địa & bàn thờ Ông Táo, bàn thờ phật, bàn thờ ông bà…

Để bày mâm cúng cho các vị chư tiên và trên các bàn thờ trong nhà, bạn có thể tham khảo các bước sau đây:

Chuẩn bị các vật phẩm cần thiết như:

Bát đĩa, chén thờ
Nến, hương, vàng mã
Rượu, trà, đường, mứt, quả
Các vật phẩm tượng trưng cho từng vị thần (tùy theo truyền thống và tôn giáo của gia đình)

Xếp bàn thờ theo đúng trật tự và vị trí của các vị thần.
Đặt các vật phẩm lên bàn thờ theo thứ tự từ trái sang phải và từ trên xuống dưới. Với mỗi vị thần sẽ có các vật phẩm tượng trưng khác nhau.
Đốt nến, hương và trà trên bàn thờ và khấn cầu cúng. Lưu ý đừng quên trang trí bàn thờ thật đẹp mắt và trang nghiêm.
Thời gian cúng thường là vào các ngày lễ lớn, ngày giỗ tổ tiên, ngày rằm, ngày mùng 1 và mùng 15 âm lịch hoặc các ngày quan trọng trong đời sống của gia đình.

Lưu ý: Cách bày mâm cúng thôi nôi và các vật phẩm tượng trưng có thể khác nhau tùy theo tôn giáo và truyền thống của gia đình, vì vậy bạn cần tìm hiểu kỹ trước khi thực hiện.

5.3. Chuẩn bị văn khấn cúng thôi nôi:

Trong việc chuẩn bị văn khấn cúng thôi nôi, bạn cần lưu ý một số điểm sau đây:

Chuẩn bị đồ cúng:

Bát đĩa: gồm bát, chén, muỗng, đũa, ly, cốc (tùy vào số lượng khách mời).
Nón và quấn tóc cho trẻ.
Tấm lụa hoặc vải mỏng để phủ lên đầu trẻ.
Mâm cỗ: gồm cơm, thịt, cá, rau, trái cây (tùy theo sở thích và khả năng của gia đình).
Hoa và nến trang trí.

Thực hiện các bước cúng thôi nôi:

Bước 1: Thắp hương và dâng lễ.
Bước 2: Mời thần linh và tổ tiên đến tham dự.
Bước 3: Đặt trẻ vào trong nôi, quấn tóc và phủ lên đầu trẻ với tấm lụa hoặc vải mỏng.
Bước 4: Thắp nến và đặt trên mâm cỗ.
Bước 5: Dâng mâm cỗ lên bàn thờ và cúng trẻ.
Bước 6: Đọc lễ và tiến hành rước trẻ đi chùa hoặc điếu.

Cách bày mâm cỗ:

Vị trí: đặt trên bàn thờ hoặc bàn ăn.
Đồ cúng: đặt ở vị trí trung tâm, gồm bát, chén, muỗng, đũa, ly, cốc, hoa và nến.
Mâm cỗ: đặt ở vị trí phía trước bát đĩa, gồm cơm, thịt, cá, rau, trái cây (tùy theo sở thích và khả năng của gia đình).
Trang trí: có thể sử dụng hoa và nến để trang trí mâm cỗ.

6. Cách sắp xếp mâm cúng thôi nôi:

Cách sắp xếp mâm cúng thôi nôi, ta có thể làm theo các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị mâm cúng

Trước khi bày mâm cúng, ta cần chuẩn bị mâm cúng và các vật dụng cần thiết như: nến, hương, rượu, nước, trầu, quả, bánh kẹo, hoa, …

Bước 2: Đặt mâm cúng

Ta đặt mâm cúng ở phía tây hoặc tây nam trong nhà. Nếu gia đình có bàn thờ thì đặt mâm cúng trên bàn thờ, nếu không có thì đặt trên bàn ăn hoặc bàn làm việc.

Bước 3: Bày đồ lên mâm cúng

Ta sắp xếp các vật dụng lên mâm cúng theo thứ tự từ trên xuống dưới và từ trái qua phải theo thứ tự sau đây:

Đầu tiên là hương và nến để lên đầu mâm cúng, để thắp sáng cho lễ cúng.
Tiếp theo là rượu, nước, trầu để thờ phượng các linh hồn, tinh thần, các vị thần trong đất trời.
Sau đó là các loại quả, hoa và bánh kẹo để tạo ra một không gian trang trọng, tươi vui, đẹp mắt.

Bước 4: Thực hiện lễ cúng

Sau khi đã bày mâm cúng xong, ta thắp hương, đốt nến và thực hiện lễ cúng theo nghi thức truyền thống. Trong lễ cúng, ta có thể cầu nguyện cho sức khỏe, hạnh phúc, bình an cho gia đình và người thân.

Lưu ý: Các bước trên có thể có sự khác nhau tùy theo từng vùng miền, tôn giáo, phong tục và quan niệm của mỗi gia đình.

6.1. Sắp xếp mâm cúng Bà Mụ và Đức Ông:

Để sắp xếp mâm cúng Bà Mụ và Đức Ông, ta có thể làm theo các bước sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị mâm cúng

Trước khi bày mâm cúng, ta cần chuẩn bị mâm cúng và các vật dụng cần thiết như: nến, hương, rượu, nước, trầu, quả, bánh kẹo, hoa, …

Bước 2: Đặt mâm cúng

Bước 3: Bày đồ lên mâm cúng

Đối với mâm cúng Bà Mụ, ta sắp xếp các vật dụng lên mâm cúng theo thứ tự từ trên xuống dưới và từ trái qua phải theo thứ tự sau đây:

Đầu tiên là hương và nến để lên đầu mâm cúng, để thắp sáng cho lễ cúng.
Tiếp theo là rượu, nước, trầu để thờ phượng các linh hồn, tinh thần của tổ tiên và các vị thần phù hộ.
Sau đó là các loại quả, hoa và bánh kẹo để tạo ra một không gian trang trọng, tươi vui, đẹp mắt.

Đối với mâm cúng Đức Ông, ta cũng sắp xếp các vật dụng theo thứ tự từ trên xuống dưới và từ trái qua phải, tuy nhiên thứ tự sắp xếp có thể khác nhau tùy theo quan niệm của mỗi gia đình. Thông thường, các vật dụng trên mâm cúng Đức Ông bao gồm hương, nến, rượu, nước, trầu, tiền giấy, hoa, quả và bánh kẹo.

Bước 4: Thực hiện lễ cúng

6.2. Đối với cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ

Đối với cúng đất đai diên địa, thổ công thổ chủ, thông thường sẽ có các bước sau:

Chuẩn bị đồ cúng: Gồm bát đĩa, bánh trôi, bánh chưng, quả trầu, rượu, hoa và hương, các loại trái cây tươi.
Làm lễ cúng: Người cúng sẽ đọc các lời khai mạc, lời cúng tế và cầu nguyện. Sau đó, sẽ làm các nghi thức như đặt bát đĩa, xếp bánh chưng, bánh trôi, quả trầu, rượu, hoa và hương.
Cúng thần thổ công: Người cúng sẽ đặt bát đĩa và đặt thần thổ công lên trên bát đĩa. Sau đó, sẽ làm các nghi thức cúng tế, như đặt rượu, quả trầu, hoa và hương, và cầu nguyện.
Cúng thần thổ chủ: Người cúng sẽ đặt bát đĩa và đặt thần thổ chủ lên trên bát đĩa. Sau đó, sẽ làm các nghi thức cúng tế, như đặt rượu, quả trầu, hoa và hương, và cầu nguyện.
Kết thúc lễ cúng: Người cúng sẽ cúi đầu cảm tạ thần linh và đặt những loại trái cây tươi lên bàn thờ để tưởng nhớ và tri ân.

Tuy nhiên, vì mỗi địa phương, vùng miền, gia đình lại có những cách cúng khác nhau, vì vậy cách cúng cụ thể có thể khác nhau tùy vào tín ngưỡng và phong tục của từng nơi.

6.3. Gia tiên:

Gia tiên trong lễ cúng thôii nôi hay cúng đất đai diên địa thường bao gồm các đồ vật cần thiết như sau:

Lồng cúng: Lồng cúng được làm bằng gỗ hoặc tre, có kích thước tùy theo yêu cầu của gia chủ. Lồng cúng thường có nhiều tầng, mỗi tầng đặt các đồ vật khác nhau như bánh trưng, rượu, hoa quả, trái cây…
Bàn cúng: Bàn cúng thường được đặt ở phía tây nhà, đóng vai trò là nơi bày đồ cúng. Bàn cúng có thể được làm bằng gỗ hoặc tre, có kích thước tùy theo yêu cầu của gia chủ.
Bát đĩa: Bát đĩa được dùng để đựng các loại thức ăn như bánh trưng, bánh chưng, hoa quả, trái cây…
Bình rượu: Bình rượu được dùng để chứa rượu để cúng.
Nến và đèn dầu: Nến và đèn dầu được dùng để thắp sáng trong lễ cúng.
Hoa tươi: Hoa tươi được sử dụng để trang trí lồng cúng và bàn cúng.
Các loại trái cây và hoa quả: Các loại trái cây và hoa quả được bày trên bàn cúng để cúng tổ tiên và các vị thần.
Bánh trưng, bánh chưng: Là đồ ăn truyền thống của người Việt Nam, thường được dùng trong các lễ cúng.
Rượu: Rượu được dùng để cúng tổ tiên và các vị thần.

Ngoài ra, gia tiên còn có thể bao gồm các đồ vật khác như quần áo, giày dép, tiền và vàng… tùy theo từng vùng miền và tập quán của người dân.

7. Những nghi thức cần thực hiện khi cúng thôi nôi cho bé:

Khi cúng thôi nôi cho bé, các nghi thức cần thực hiện thường bao gồm:

Chuẩn bị đồ cúng: Gồm có mâm cúng, bát đĩa, nến, hương, trầu cau, rượu, gạo, đường, quả trứng, các loại hoa, lá…
Chuẩn bị bếp lửa: Để đốt hương và hâm nóng thức ăn.
Tắm gội bé sạch sẽ: Người thân phải tắm gội cho bé sạch sẽ trước khi cúng.
Bố trí đồ cúng: Xếp đồ cúng theo thứ tự và đặt mâm cúng ở phía tây.
Thắp nến và đốt hương: Thắp nến trước khi đốt hương để tránh bị gió thổi tắt.
Cúng thờ các vị thần: Bao gồm các vị thần tài, thần may mắn, thần hộ mệnh…
Đọc kinh: Người thân có thể đọc kinh, lạy các vị thần để xin phù hộ và bảo vệ cho bé.
Điều vật: Bao gồm các đồ chơi, tiền vàng, bông tai, bàn tay may mắn… được đặt lên mâm cúng.
Cho bé ăn uống: Sau khi cúng xong, người thân sẽ cho bé ăn uống các món ăn và thức uống được cúng.

7.1. Văn khấn đất đai diên địa, thổ công:

“Văn khấn đất đai diên địa, thổ công” là một câu trong văn khấn cúng thời nổi, một nghi thức truyền thống trong văn hóa dân gian Việt Nam. Cúng thời nổi thường được tổ chức vào dịp tết Nguyên đán, mùng 1 tháng 7 âm lịch và các dịp quan trọng khác trong năm.

Cúng thời nổi có ý nghĩa tôn vinh các vị thần linh và tổ tiên, cầu xin cho gia đình được bình an, phúc lộc, sung túc. Trong đó, văn khấn đất đai diên địa, thổ công là một phần trong lễ cúng để cầu cho sự thành công trong việc làm đất, sản xuất nông nghiệp, thủ công nghiệp.

Cách tổ chức cúng thời nổi và văn khấn đất đai diên địa, thổ công có thể khác nhau tùy theo vùng miền, tôn giáo và phong tục địa phương. Tuy nhiên, đa số các bài văn khấn đều chia làm ba phần: cầu đất linh thiêng, tôn vinh các vị thần linh và tổ tiên, cầu cho sự thành công trong sản xuất.

Để tổ chức cúng thời nổi và văn khấn đất đai diên địa, thổ công đúng cách, người ta thường chọn một ngày tốt để cúng, chuẩn bị đầy đủ các vật dụng như mâm cúng, trầu, nến, hương, rượu, bánh trôi, bánh chưng, thịt heo, cá… Sau khi cúng xong, thức ăn trên mâm cúng sẽ được gia đình chia nhau ăn và còn cúng thêm cho các vị thần linh và tổ tiên.

7.2. Văn khấn đọc trước mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh; Cửu huyền thất tổ và ông bà quá vãng và Văn khấn 12 Mụ bà và 3 Đức ông:

Văn khấn đọc trước mâm cúng là một phần quan trọng trong nghi thức cúng Thành hoàng bổn cảnh, cũng như các nghi lễ khác trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Văn khấn này thường được đọc trước khi đặt mâm cúng lên bàn thờ, nhằm báo tin với Thượng đế về sự chuẩn bị của gia chủ cho nghi lễ cúng.

Văn khấn đầu tiên là “Văn khấn đọc trước mâm cúng Thành hoàng bổn cảnh”. Nội dung của văn khấn này thường là cầu nguyện cho mâm cúng được hoàn thành thành công và được chấp nhận bởi Thượng đế.

Văn khấn thứ hai là “Văn khấn Cửu huyền thất tổ và ông bà quá vãng”. Nội dung của văn khấn này là kính trọng những tổ tiên đã mất của gia đình, cầu nguyện cho họ được an nghỉ và bình yên trong cõi vĩnh hằng.

Văn khấn thứ ba là “Văn khấn 12 Mụ bà và 3 Đức ông”. Nội dung của văn khấn này là kính trọng các thần linh và vị thần bảo hộ gia đình, cầu nguyện cho họ đem lại sự bình an, phúc lộc và may mắn cho gia đình.

Thông thường, khi đọc văn khấn, người đọc phải trang trọng và sử dụng giọng đọc cao và rõ ràng, nhẹ nhàng, không đọc quá nhanh hoặc quá chậm. Ngoài ra, cần đảm bảo mọi thứ đều chuẩn bị trước khi bắt đầu đọc văn khấn, bao gồm bày mâm cúng và các vật phẩm cúng đức khác.

8. Nghi thức bắt miếng – Bốc đồ dự đoán tương lai:

Nghi thức bắt miếng hay còn gọi là cung thoi nói là một nghi thức truyền thống trong đám cưới ở Việt Nam. Theo truyền thống, đây là một trong những nghi thức quan trọng để đoán tương lai hạnh phúc của đôi vợ chồng mới cưới.

Cách thực hiện nghi thức bắt miếng khá đơn giản. Người chú rể và cô dâu sẽ ngồi đối diện nhau và chia sẻ một tô cháo hoặc một miếng bánh. Sau đó, họ sẽ cùng nhau bắt miếng đó bằng hai thìa. Nếu hai người cùng ăn được miếng đó, thì điều đó được xem là một điềm lành và dự đoán tương lai hạnh phúc cho đôi vợ chồng. Ngược lại, nếu hai người không thể ăn được miếng đó, thì điều đó được xem là một điềm xấu và dự đoán tương lai không tốt cho đôi vợ chồng.

Ngoài ra, nghi thức bắt miếng còn được coi là một nghi thức để thể hiện sự chung thủy và sự đồng tình giữa hai người. Trang web của chúng tôi sẽ hướng dẫn cách trang trí mâm cúng thôi nôi bé trai và bé gái cũng cho biết cách thực hiện nghi thức này tại các lễ kỷ niệm sinh nhật, lễ cúng tết và các dịp lễ khác.