MÂM CÚNG ĐẦY THÁNG BÉ GÁI

Cúng đầy tháng cho bé gái là nghi thức quan trọng theo văn hoá Việt Nam từ thời xa xưa, được ông bà tổ tiên truyền lại. Đây không những thể hiện sự biết ơn tạo hoá, Trời Đất đã mang bé đến với gia đình, còn là dịp để đại gia đình quây quần bên nhau.

Vậy cách làm đầy tháng cho bé gái chuẩn nhất là như thế nào? Nghi thức thực hiện ra sao? Lễ cúng đầy tháng cho bé gái miền bắc có khác nhau so với cúng đầy tháng cho bé gái miền nam? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé.

Lễ cúng đầy tháng cho bé gái là gì?

Lễ cúng đầy tháng bé gái (còn gọi là cúng bà mụ cho bé gái), là hình thức lễ cúng được gia đình bé thực hiện khi bé con ra đời vừa tròn 1 tháng. Theo ông bà ta, để một đứa trẻ được sinh ra trên đời đều nhờ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông. Mỗi Bà Mụ có trách nhiệm nắn ra từng bộ phận trên người đứa trẻ: mặt, mũi, tay, chân,… và được Đức Ông phù hộ cho việc sinh nở “mẹ tròn con vuông”.

Cho nên, cũng có thể hiểu việc cúng mụ đầy tháng cho bé gái là một cách thể hiện lòng thành, sự biết ơn đối với chư vị tiên linh, ông bà vì đã phù hộ em bé ra đời bình an, cũng là dịp thông báo về sự xuất hiện thành viên mới, để bé nhận lời chúc phúc của mọi người trong gia đình.

Cách cúng đầy tháng cho bé gái chuẩn

Cách cúng đầy tháng cho bé gái thường bao gồm bày lễ vật, thắp hương, khấn cúng Mụ, vái và tạ lễ trước án, vẩy rượu hóa vàng.

Theo đó, khi đến giờ đẹp, bố mẹ sẽ thắp 3 nén nhang, sau đó bế bé ra trước án và khấn theo bài khấn cúng Mụ. Sau khi khấn xong, bố hoặc mẹ sẽ chắp tay bé lại trước án vái 3 vái và sau 3 tuần hương thì tạ lễ.

Sau khi hoàn tất nghi thức, gia đình mang vàng mã, váy áo đi hóa. Trong lúc hóa vàng, gia đình đồng thời vẩy rượu vào đó. Đồ chơi được sử dụng làm lễ vật cúng Mụ có thể giữ lại để bé chơi.

Ngoài ra, cách cúng đầy tháng bé gái trong quá trình cúng, người thân còn có thể đọc lễ kinh để tạo không khí trang nghiêm. Tất cả những nghi thức này đều được thực hiện để tôn vinh các Bà Mụ và cầu cho bé gái được bình an, khỏe mạnh và trưởng thành.

Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé gái

Chắc hẳn không ít bố mẹ thắc mắc, nên làm đầy tháng cho bé gái vào ngày nào? Theo truyền thống, thời gian đầy tháng của trẻ sẽ được tính bằng lịch âm và theo phương pháp sau: “Gái lùi hai, trai lùi một”. Tức là đầy tháng của bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày so với ngày sinh tính bằng lịch âm, còn đầy tháng của bé trai sẽ sớm hơn 1 ngày so với ngày sinh âm lịch.

Ví dụ: Nếu bé gái sinh ngày 25 tháng 3 âm lịch thì ngày đầy tháng cho bé gái sẽ tổ chức vào ngày 23 tháng 3 âm lịch.

Cách bày trí mâm cúng đầy tháng cho bé gái

Trong lễ cúng đầy tháng cho bé gái, cách bày mâm cúng đầy tháng cho bé gái bắt buộc phải có 12 chén chè trôi nước nhỏ và 1 chén chè trôi nước lớn, 12 chén cháo nhỏ và 1 tô cháo lớn, 12 chén xôi nhỏ và 1 chén xôi lớn.

Mâm lễ mặn để trên cùng và mâm ngọt xôi chè cúng đầy tháng bé gái để phía dưới. Soạn mâm trên đầu giường em bé nằm rồi đốt nến lên cúng bà Mụ. Sau đó đốt quần áo tiền vàng cho các bà Mụ, bóc bánh kẹo và trái cây cho trẻ con trong nhà, chia sách bút cho các bé lấy lộc, giữ lại cho con mình một vài món. Khi làm đầy tháng cho bé gái, người đứng ra đại diện cúng thì phải đọc văn khấn.

Xem thêm  Mâm cúng đầy tháng bé trai đơn giản – Hướng dẫn từ A – Z

Sắm lễ cúng đầy tháng cho bé gái đầy đủ

Mâm cơm cúng đầy tháng bé gái

Đồ cúng đầy tháng bé gái bao gồm các lễ vật sau:

12 chén xôi nhỏ và 1 đĩa xôi lớn (xôi gấc hoặc xôi vò tùy vùng miền)

12 chén cháo nhỏ và 1 tô cháo lớn

Thịt heo (thịt heo quay hoặc thịt chân giò đều được)

12 đĩa bánh hỏi (hoặc 12 cái trứng vịt)

1 con gà luộc ngậm hoa hồng

Mâm cúng mụ cho bé gái

Đồ cúng mụ cho bé gái cần có:

• Đồ vàng mã: các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh
• Trầu cau: trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả
• Đồ chơi trẻ em bằng nhựa hoặc sành sứ
• Cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín (12 con kích thước bằng nhau và 1 con lớn hơn)
• Phẩm oản: Chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn)
• Kẹo bánh: Chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn)
• Hương hoa: Hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng

Mâm cúng cho Đức Ông

Gia đình cũng nên chuẩn bị thêm một mâm cúng cho Đức Ông và 3 Đức Thầy bên cạnh mâm cúng đầy tháng bé gái và mâm cúng mụ. Mâm cúng này thể hiện lòng biết ơn và xin các ngài thánh sư, tổ sư truyền dạy nghề nghiệp sau này. Đồ đầy tháng cho bé gái cần chuẩn bị mâm cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy sẽ gồm:

• 3 đĩa xôi lớn.
• 1 con gà luộc đặt tréo cánh.
• 1 tô cháo lớn.
• 1 tô chè lớn.
• 1 miếng thịt quay.
• 1 đĩa ngũ quả.
• Và đĩa trầu cau, rượu và tiền vàng mã.

Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé gái

Nguồn gốc của lễ cúng đầy tháng cho bé gái

Cúng đầy cữ cho bé gái còn có ý nghĩa để cảm ơn 12 Bà Mụ đã có công nặn ra bé và Đức Ông đã che chở bảo vệ cho “mẹ tròn con vuông”. Đây cũng là dịp mà các bậc cha mẹ cầu sinh trời đất để con cái được khỏe mạnh, thông minh, may mắn.

Trong ngày lễ đầy tháng, các gia đình thường hay tổ chức mâm cổ cúng và mời họ hàng, bạn bè sang ăn mừng. Trong đó lễ vật và văn khấn là 2 thứ không thể thiếu.

12 Bà Mụ (Mẹ Sanh) theo dân gian là ai?

Theo dân gian về cúng mụ cho bé gái, Mẹ Sanh còn gọi là 12 Bà Mụ, tức là gồm 12 vị thần giúp việc cho Ngọc Hoàng, chịu trách nhiệm trong việc sinh nở giáo dưỡng, từ khi bé còn trong bụng mẹ cho đến khi sinh ra đời. Mỗi bà có một nhiệm vụ khác nhau:

1. Mụ bà Trần Tứ Nương: coi sóc việc sinh nở (chú sanh)
2. Mụ bà Vạn Tứ Nương: coi việc thai nghén (chuyển sanh)
3. Mụ bà Lâm Cửu Nương: coi việc thụ thai (thủ thai)
4. Mụ bà Lưu Thất Nương: nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé.
5. Mụ bà Lâm Nhất Nương: coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
6. Mụ bà Lý Đại Nương: coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
7. Mụ bà Hứa Đại Nương: coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
8. Mụ bà Cao Tứ Nương: coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
9. Mụ bà Tăng Ngũ Nương: coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
10. Mụ bà Mã Ngũ Nương: coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
11. Mụ bà Trúc Ngũ Nương: coi việc giữ trẻ (bảo tử).
12. Mụ bà Nguyễn Tam Nương: coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.

Nghi thức lễ cúng đầy tháng cho bé gái như thế nào

Bài văn khấn cúng đầy tháng cho bé gái

Có rất nhiều bài cúng đầy tháng cho bé gái được truyền tụng, mỗi vùng miền khác nhau, bố mẹ có thể tham khảo bài cúng sau đây:

“Hôm nay là ngày lành tháng tốt, cháu gái được tròn một tháng tuổi, gia đình tôi chuẩn bị mâm cúng thịnh soạn này, cung thỉnh 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông về nhận lễ, đồng thời mong các vị phù trợ cho cháu mau ăn chóng lớn, ngoan hiền, tài giỏi. Mong các vị phù hộ cho gia đình bình an, hạnh phúc quanh năm”.

Tuy nhiên, bố mẹ nếu muốn văn khấn cúng đầy tháng cho bé gái đầy đủ hơn có thể xem bài văn cúng đầy tháng bé gái thông dụng sau:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!

Chúng con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Chúng con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay, là ngày ….. tháng ….. năm …… là ngày lành tháng tốt

Vợ chồng chúng con gồm có …………………………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………

Chúng con đang ngụ tại …………………………………………………………………………..

Hôm nay, nhân ngày đầy tháng cho bé chúng con thành tâm sắm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ các chư vị Tôn thần kính cẩn chúng con tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên ………………………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.

Chúng con thành tâm cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , các ngài phù hộ độ trì, các ngài vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nghi thức đặt tên

Theo quan niệm của người Việt từ xưa đến nay, thường sẽ tổ chức cúng các lễ đầy tháng, thôi nôi, cúng 12 tuổi cho bé gái. Trong đó, trẻ sinh ra tròn 1 tháng sẽ được gia đình tổ chức lễ cúng đầy tháng. Lý do là bởi vì thời xa xưa, em bé mới sinh ra thường mất sớm (chết yểu) trong 4 tuần đầu tiên bởi vì sức khỏe và điều kiện y tế kém, cha mẹ thường cũng không đặt tên cho trẻ trong tháng đầu tiên.

Vì thế nếu em bé sống sót vượt qua được tháng đầu tức đã vượt qua một trong những khó khăn đầu tiên sau sinh. Nghi thức này có ý nghĩa cảm tạ trời đất đã sinh ra em bé, mang đến niềm vui cho cả gia đình, đồng thời đánh dấu kết thúc giai đoạn kiêng khem ở cử của người mẹ.

Sau khi thực hiện xong nghi lễ cúng, thắp hương, đọc văn khấn và nguyện cầu những điều may mắn cho đứa bé, mẹ bế đứa con ra thắp nhang và khấn vái cầu nguyện cho con.

Tiếp theo, thực hiện nghi thức đặt tên cho con, cháu. Cách thực hiện nghi lễ cụ thể như sau:

• Đọc tên được đặt cho bé, người cúng dùng 2 đồng tiền xu có lỗ vuông ở giữa (hay còn gọi tiền âm dương) gieo lên đĩa nếu có 1 đồng âm, 1 đồng dương (hay còn gọi là một đồng mặt úp, 1 đồng mặt ngửa) thì tên đó mới được ông bà, tổ tiên đồng ý. Đây còn gọi là nghi lễ xin keo.
• Nếu gieo được 2 đồng âm hoặc hai đồng dương thì được xem là không đồng ý, gieo 3 lần điều không được thì phải đặt tên khác cho bé.

Nhưng cho đến nay, các ông bố bà mẹ thường đặt tên ngay cho để đăng ký giấy khai sinh, nên nghi thức tốt đẹp này dần quên đi và không còn tồn tại nữa.

Nghi thức khai hoa

Ngoài ra, một số nơi còn diễn ra thêm nghi thức khai hoa còn gọi là “bắt miếng”. Em bé sẽ được đặt ngay giữa bàn hoặc nằm trong nôi bên cạnh bàn cúng làm đầy tháng cho bé gái.

Người cúng sẽ rót trà và thắp hương để xin phép bắt miếng bằng cách bồng đứa trẻ trên 1 tay, tay kia cầm 1 nhánh hoa quơ qua, quơ lại trên miệng bé đồng thời nói những lời tốt đẹp như sau:

“Mở miệng ra cho có bông, có hoa. Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ. Mở miệng ra cho có bạc, có tiền. Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến”.

Những lưu ý khi làm lễ cúng đầy tháng cho bé gái

Mâm cúng đầy tháng cho bé gái thường được xếp cân đối trên 2 bàn: 1 to và 1 nhỏ. Bàn to thì bày mâm cúng mụ cho bé gái còn bàn nhỏ (đặt cách 10 phân) bày đồ cúng Đức Ông.

Tất cả mọi thành viên trong gia đình cần phải có mặt đầy đủ khi cúng đầy tháng.

Thời gian tốt nhất để làm lễ cúng đầy tháng là vào sáng sớm hoặc chiều.

Tất cả các lễ vật cúng trên mâm cúng đầy tháng bé gái phải được bài trí một cách hài hòa, cân đối ở chính giữa trên bàn thờ gia tiên và sắp xếp theo quy tắc “Đông bình Tây quả”, nghĩa là phía Đông phải đặt bình hoa còn phía Tây đặt lễ vật cúng.

Mâm đầy tháng cho bé gái gồm mâm lễ mặn để trên cùng và mâm ngọt để phía dưới. Soạn mâm trên đầu giường em bé nằm rồi đốt nến lên cúng bà Mụ. Sau đó đốt quần áo tiền vàng cho các bà Mụ, bóc bánh kẹo và trái cây cho trẻ con trong nhà, chia sách bút cho các bé lấy lộc, giữ lại cho con mình một vài món. Người đứng ra đại diện cúng thì phải đọc văn khấn.

Bố mẹ có thể tham khảo thêm một số hình ảnh về việc bày trí mâm cúng đầy tháng bé gái hay mâm cúng đầy năm bé gái tại docungcattuong.com để hiểu thêm về cách trình bày mâm cúng như thế nào cho đẹp và đầy đủ.